Ηλέξη νηστεία είναι σύνθετη και προέρχεται από το αρνητικό μόριο νη και το ρήμα εσθίω, που είναι άλλος τρόπος του έσθω και του έδω και που σημαίνει τρώγω. Νήστις – η πρώτη λέξη που δημιουργήθηκε – σημαίνει αυτός που δεν εσθίει, που δεν τρώγει. Από την λέξη αυτή στη συνέχεια προήλθε το ρήμα νηστεύω και το αφηρημένο ουσιαστικό νηστεία, που αρχικά σήμαινε την πλήρη αποχή από τροφές και ποτά, δηλαδή την ασιτία και ατροφία.
Αργότερα, με την αύξηση της χρονικής διάρκειας και την προοδευτική διαμόρφωση του θεσμού της νηστείας, νηστεία δεν σήμαινε μόνο την πλήρη αποχή από στερεές ή υγρές τροφές, αλλά και την μερική αποχή, την αποχή δηλαδή από ορισμένες τροφές και την λήψη άλλων, συγκεκριμένων τροφών. Έτσι έχουμε την διάκριση σε νηστήσιμες και αρτυμένες ή αρτύσιμες τροφές.
Κατά την διάκριση αυτή νηστήσιμες τροφές θεωρούνται το ψωμί, τα λαχανικά, οι καρποί και μάλιστα οι ξηροί, οι ελιές και άλλα.
Αρτύσιμα, αντίθετα, θεωρούνται τα διάφορα φαγητά που μαγειρεύουμε με την χρήσι ελαίου ή βουτήρου και διαφόρων καρυκευμάτων, όπως και το κρασί (Όταν δεν τρώμε λάδι, δεν πίνουμε και κρασί).
Η νηστεία της Μεγάλης Τεσσαρακοστής (και της Μεγάλης Εβδομάδας)
Μεταξύ των μακρών νηστειών του έτους η νηστεία της Μεγάλης Τεσσαρακοστής είναι η αρχαιότερη και αυστηρότερη περίοδος νηστείας. Ξεκινά από την Καθαρά Δευτέρα και τελειώνει με το Μεγάλο Σάββατο.
Με ιδιαίτερη αυστηρότητα λοιπόν νηστεύουμε την πρώτη ή αλλιώς Καθαρά Εβδομάδα. Λάδι (και οίνο) καταλύουμε μόνο το Σάββατο και την Κυριακή.
Με τον ίδιο περίπου τρόπο οφείλουμε να νηστεύουμε και το άλλο διάστημα της Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Αν θέλουμε να είμαστε ακριβείς, από λάδι (και οίνο) απέχουμε όλες τις ημέρες της εβδομάδας και όχι μόνο την Τετάρτη και την Παρασκευή, ενώ λάδι και οίνο καταλύουμε μόνο το Σάββατο και την Κυριακή.
Εξαιρέσεις της νηστείας της Μεγάλης Τεσσαρακοστής
- Των Αγίων Τεσσαράκοντα Μαρτύρων επιτρέπεται η κατάλυση οίνου και ελαίου.
- Τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου καταλύουμε και ψάρι.
- Την Κυριακή των Βαϊων καταλύουμε ψάρι.
Τέλος, θα πρέπει να τονίσουμε ότι το Σάββατο και την Κυριακή καταλύουμε υποχρεωτικά οίνο και έλαιο, με μία εξαίρεση: Το Μεγάλο Σάββατο, το μοναδικό Σάββατο του έτους που νηστεύουμε, είναι ημέρα αυστηρής νηστείας.
Ας ακούσουμε δυο χαρακτηριστικούς λόγους των αγίων Βασιλείου του Μεγάλου και του οσίου Ηλία για την πραγματική νηστεία. Λέει ο Άγιος Βασίλειος:
»MΗΝ ΠΕΡΙΟΡΙΖΕΙΣ όμως το καλό της νηστείας μόνο στην αποχή από το φαγητό. Γιατί πραγματική νηστεία είναι μόνο να μην κάνεις τίποτε άδικο. “Να λύνεις κάθε δεσμό αδικίας”. Συγχώρησε τον πλησίον σου για το κακό που σου έκανε και ξέχασε αυτά πού σου χρωστάει.
“Η νηστεία σας να είναι καθαρή απο δικαστικές πράξεις και προστριβές.” Κρέας δέν τρως αλλά κατασπαράζεις τον αδελφό σου. Νηστεύεις το κρασί αλλα εισαι σπάταλος στις αδικίες. Περιμένεις να έρθει το βράδυ για να φάς αλλά ξοδεύεις ολη την ημέρα σου στα δικαστήρια. “ Αλοίμονο σε κείνους που δεν μεθάνε απο κρασί αλλα απο τις αδικίες.
ΝΟΜΙΖΩ λοιπόν οτι καμμιά συμβουλή δεν μπορεί να αγγίξει τόσο την ψυχή του λαίμαργου και να τον αλλάξει οσο και μια τυχαία μόνο συνάντηση με τον εγκρατή. Και μού φαίνεται πως αυτό σημαίνει να τρως και να πίνεις με τέτοιο τροπο που να αποτελεί τιμή για το Θεό, ώστε ακόμα και στο τραπέζι να λάμπει η ζωή μας ενα καλό εργο, και να δοξάζεται ο ουράνιος Πατέρας μας. »
Λέει ο όσιος Ηλίας:
Μερικοί προσέχουν πολύ την είσοδο των φαγητών, αλλά αδιαφορούν για την έξοδο των λόγων. Δεν έχουν μάθει να διώχνουν την οργή απ’ την καρδιά τους, και την επιθυμία από την σάρκα τους, όπως λέει ο Εκκλησιαστής, όμως έτσι μόνο κτίζεται η καθαρή καρδιά από το Πνεύμα που ανακαινίζει.
καλή Δύναμη λοιπόν και ας φτάσουμε στο τέλος της Νηστείας καλύτεροι ανθρώποι...!!!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου